Rượu etylic hay còn biết đến với cái tên là etanol, là một chất hữu cơ nằm trong dãy đồng đẳng của ancol, dễ cháy, không màu là một trong các loại rượu có trong thành phần đồ uống chứa cồn. Dưới đây, chúng ta sẽ cùng luyện tập rượu etylic, axit axetic và chất béo.
Tính chất vật lý
Rượu etylic C2H5OH là chất lỏng, không màu, trong suốt, mùi thơm dễ chịu và đặc trưng, vị cay.
Sôi ở 78,3 độ C, nhẹ hơn nước, hóa rắn ở -114,15 độ C
Hút ẩm, dễ cháy, khi cháy không có khói và ngọn lửa có màu xanh da trời. Etanol có tính khúc xạ hơi cao hơn so với nước, với hệ số khúc xạ là 1,36242 .
Tan vô hạn trong nước và hòa tan được nhiều chất như iot, benzen, tan trong este và clorofrom,…
Độ rượu etylic là số ml rượu nguyên chất có trong 100ml hỗn hợp rượu và nước.
Độ rượu =VC2H5OHV(C2H5OH+H2O) *100 (V là thể tích có đơn vị là lít hoặc ml).
Tính chất dung môi
Là một dung môi linh hoạt, etanol có thể pha trộn với nước và các dung môi hữu cơ khác như: axit axetic, axeton, benzen, toluen, etylen glycol, cloroform,.. ngoài ra nó còn có thể trộn với các hydrocacbon béo nhẹ như pentan và hexan.
Cấu tạo phân tử
CH3-CH2-OH : công thức rượu etylic
Trong công thức trên, thể hiện cacbon ở nhóm metyl (CH3-) liên kết với cacbon ở nhóm metylen ( -CH2-), nhóm này lại liên kết với oxy của nhóm hydroxyl.
Nó là đồng phân của nhóm chức dimetyl ete.
Etanol hay rượu etylic là một ancol mạch hở, có công thức hóa học là C2H6O
Trong phân tử rượu etylic có 1 nguyên tử H liên kết với nguyên tử O tạo ra nhóm OH.Chính nhóm -OH khác với cấu tạo của hidrocacbon vì vậy nó làm cho rượu etylic có tính chất riêng.
Tính chất hóa học của rượu etylic
Phản ứng thế với kim loại kiềm, kim loại kiềm thổ.
2C2H5OH + 2Na → 2C2H5ONa+ H2
(Natri etylat)
Phản ứng với axit axetic (mối liên hệ giữa etilen rượu etylic và axit axetic)
C2H5OH+CH3COOH → CH3COOC2H5 + H2O
(etyl axetat)
Điều kiện xảy ra phản ứng là: axit, nhiệt độ.
Phản ứng cháy
Rượu etylic cháy với ngọn lửa màu xanh, tỏa nhiều nhiệt.
C2H5OH+ 3O2 →2CO2+3H2O
Điều kiện phản ứng: nhiệt độ.
Phản ứng riêng
Phản ứng tạo ra butadien-1,3. Cho hơi rượu đi qua chất xúc tác hỗn hợp lúc đó xảy ra phản ứng tách nước.
2C2H5OH →CH2=CH-CH=CH2 +2H2O +H2
Phản ứng lên men giấm: oxy hóa rượu etylic bằng oxi có men giấm ở nhiệt độ khoảng 25 độ C
CH3-CH2-OH + O2 →CH3-COOH+H2O
Điều chế rượu etylic
Lên men từ tinh bột, đường.
Tinh bột ((C6H10O5)n) + nH2O →2nCO2+2nC2H5OH ( đk pư: lên men)
Đường (C6H10O6)→ 2CO2+2C2H5OH
Ứng dụng của rượu etylic
- Là nguyên liệu để sản xuất dược phẩm, rượu bia, cao su tổng hợp, axit axetic.
- Dùng làm dung môi để pha chế vecni, nước hoa.
- Ngoài ra etanol (rượu etylic) còn có thể sử dụng như là nhiên liệu cồn (thường được trộn lẫn với xăng) và trong hàng loạt các quy trình công nghiệp khác. Etanol (rượu etylic) cũng còn có thể dùng trong các sản phẩm chống đông lạnh vì điểm đóng băng thấp của nó.
- Dung dịch chứa 70% etanol (rượu etylic) dùng làm tẩy uế. Các gel vệ sinh kháng khuẩn phổ biến nhất ở nồng độ 62%. Khử trùng rất tốt khi sử dụng etanol ở dung dịch khoảng 70%, nồng độ cao hơn hay thấp hơn lại có khả năng kháng khuẩn kém hơn. Etanol giết chết các sinh vật chủ yếu bằng cách biến tính protein của chúng và hòa tan lipit của chúng. Ngoài ra, etanol (rượu etylic) còn có hiệu quả trong việc chống lại các loại vi khuẩn và nấm cùng với nhiều loại virus nhưng lại kém hiệu quả trong việc chống lại các bào tử vi khuẩn.
Các chất hóa học dẫn xuất từ rượu etylic (etanol)
Etyl este
CH3CH2OH+RCOOH →RCOOCH2CH3+ H2O
Hai chất được sản xuất nhiều nhất đó là etyl acrylat và etyl axetat.
Dấm
Là dung dịch loãng của axit axetic được điều chế bằng phản ứng của vi khuẩn Acetobacter trên dung dịch etanol. Dấm khi được điều chế từ etanol (rượu etylic) chưng cất được gọi là “dấm chưng cất” và nó sử dụng phổ biến trong việc làm da vị hay thực phẩm.
Etylamin
Các hợp chất khác
Rượu etylic là nguyên liệu đa dụng được sử dụng để tổng hợp các mặt hàng hóa chất với các sản lượng khác nhau.