Trong thế giới quanh ta, có rất nhiều cá thể sống, cùng song hành với con người tồn tại và phát triển. Có những loài đem lại những điều xấu cho con người cụ thể như dịch bệnh nhưng bên cạnh đó cũng không ít những loài sinh vật đem lại lợi ích nhất định cho con người cụ thể chính là thực vật. Vậy cụ thể hơn đặc điểm chung của thực vật là gì?
Đặc điểm chung của thực vật
Ngoài tiêu đề, không thấy từ khoá chính xuất hiện trong thân bài? Mỗi loài đều có những đặc điểm chung nhất định, thực vật cũng có những đặc điểm chung. Thông qua mắt thường ta có thể nhìn thấy rõ qua những thực vật trong môi trường.
Chúng có 3 đặc điểm chung mà thông qua hình dáng và khả năng ta có thể nghĩ ra. Đầu tiên,chúng có thể phản ứng lại với các kích thích từ bên ngoài nhưng hầu hết các phản ứng ấy rất chậm chạp.
Thứ hai, do rễ của chúng cắm sâu vào lòng đất để hấp thụ các chất hữu cơ nên thực vật không có khả năng di chuyển. Nhưng đó chỉ là phần lớn, một số khác chúng vẫn có thể di chuyển được, theo như mình được biết thì ở Trung Quốc và Nam châu Mỹ có một loài cây tên Socratea Exorrhiza chúng có khả năng di chuyển từ nơi có bóng râm ra chỗ có ánh sáng.
Cuối cùng, chúng có khả năng tự nuôi dưỡng bản thân bằng những điều kiện tự nhiên đó chính là khả năng tự tổng hợp chất hữu cơ từ môi trường. Khả năng tổng hợp chất hữu cơ từ môi trường bên ngoài có lẽ cần một bộ phận rất quan trọng ấy chính là chiếc lá.
Đặc điểm bên ngoài của lá
Một chiếc lá được coi là trọn vẹn khi chúng có đủ 3 bộ phận bao gồm: cuống lá, gân lá, phiến lá. Mỗi bộ phận của chúng lại được chia thành các dạng hình thù khác nhau và mỗi công dụng riêng biệt để chúng thay đổi cho phù hợp với địa hình.
Đặc điểm bên ngoài của lá ảnh hưởng đến chức năng và vai trò của lá một cách sâu sắc. Kiểu lá, hình thái lá ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ các tia sáng mặt trời nhiều hay ít. Vỏ lá và họa tiết gân lá ảnh hưởng đến con đường vận chuyển các hợp chất hữu cơ – là sản phẩm của quá trình quang hợp, xuống phần thân và rễ. Để hiểu rõ hơn về các đặc điểm bên ngoài của lá, chúng ta hãy cùng đi tìm hiểu!
Các loại cơ bản
- Lycophytes có lá microphyll.
- Dương xỉ có lá kim thường có hình kim hoặc hình thang
- Lá cây hạt kín (thực vật có hoa): dạng chuẩn bao gồm cuống, cuống lá và phiến mỏng.
Vỏ lá
- Hầu hết các loại được tìm thấy trong các loại cỏ.
- Các loại lá chuyên dụng khác (như lá của Nepenthes)
Họa tiết gân lá
- Luân phiên: lá theo hướng xen kẽ dọc theo thân.
- Đối diện: hai cấu trúc, một cấu trúc ở mỗi phía đối diện của thân cây, thường là lá, cành hoặc các phần hoa.
- Xoắn ốc: ba hoặc nhiều lá đính kèm tại mỗi điểm hoặc nút trên thân cây.
- Lá tạo thành một mô hình xoắn ốc tập trung quanh thân cây, với (tùy thuộc vào loài) cùng một góc phân kỳ. Có sự đều đặn ở các góc này và chúng tuân theo các số trong một chuỗi Fibonacci. Điều này có xu hướng tạo cơ hội tốt nhất cho những chiếc lá bắt sáng.
Gân lá được chia làm 3 loại khác nhau:
- Gân lá hình mạng: lá gai, lá mai,…
- Gân lá song song: lá tre, trúc, lúa, ngô, rẻ quạt, trường sinh,…
- Gân lá hình cung: lá rau muống, lá địa liền,…
- Gân lá hình lông chim: Đa số có ở các loài thực vật bậc cao.
- Gân lá vấn hợp: lá ổi, lá các loài trâm,…
Tác dụng chính của gân lá: chuyền chất dinh dưỡng.
Bộ phận của phiến lá
Hai dạng cơ bản của lá có thể được mô tả khi xem xét cách chia phiến lá (phiến mỏng).
Là phần rộng nhất của lá giúp lá nhận được nhiều ánh sáng.
Phiến lá có 2 mặt, mặt trên gọi là bụng, mặt dưới gọi là lưng. Lá thường có màu xanh lục nhờ vào chất diệp lục, đôi khi lá có màu sắc khác do diệp lục bị che khuất bởi sắc tố khác. Mép phiến lá là một đặc điểm để phân biệt các loại lá:
+ Có loại lá mép nguyên như lá bàng
+ Có loại lá mép răng cưa nhọn như lá cây hoa hồng
+ Có loại lá xẻ không quá 1/4 phiến lá
+ Có loại lá chẻ, vết chẻ bằng 1/4 phiến lá
+ Có loại lá khía, vết khía quá 1/4 phiến lá hoặc sát gân lá chính
Một chiếc lá đơn giản có một phiến lá không phân chia. Tuy nhiên, hình dạng lá có thể được hình thành của thùy, nhưng khoảng cách giữa các thùy không đến được tĩnh mạch chính.
Một lá kép có một phiến được phân chia hoàn toàn, mỗi lá của phiến được phân tách dọc theo một tĩnh mạch chính hoặc phụ. Bởi vì mỗi tờ rơi có thể là một chiếc lá đơn giản, điều quan trọng là phải nhận ra nơi cuống lá xảy ra để xác định một lá kép. Lá hợp chất là một đặc điểm của một số họ thực vật bậc cao, chẳng hạn như họ Fabaceae. Tĩnh mạch giữa của một lá kép hoặc một lá, khi nó có mặt, được gọi là một cuống.
Về cuống lá: chúng được phân chia thành 2 loại cuống lá cho lá đơn và cho lá kép.
Đối với lá đơn, cuống lá là phần nằm ngay dưới nách chồi, mỗi cuống chỉ mang một phiến lá, cuống lá và phiến là cùng rụng một lúc. Mặt khác, cuống lá của lá kép cũng nằm dưới chồi nách nhưng nó có cuống chính và cuống phụ, cuống trình phân nhánh ra thành những cuống phụ.
Dù có phân chia thành nhiều lại cuống khác nhau thì chúng chỉ có một chức năng duy nhất chính là khả năng nâng đỡ phiến lá và dẫn truyền chất dinh dưỡng giữa thân cây và phiến lá. Đôi khi cuống lá còn đóng vai trò quang hợp đối với trường hợp cuống dạng lá.
Ở một số loài cây keo, như cây Koa (cây keo), cuống lá được mở rộng hoặc mở rộng và hoạt động giống như phiến lá; chúng được gọi là phyllodes. Có thể có hoặc không có lá pinnate bình thường ở đầu phyllode.
Vai trò của lá
Lá của cây có nhiều hình dạng và kích cỡ khác nhau, và chúng rất quan trọng đối với sự tồn tại của cây vì chúng đóng một trong những chức năng quan trọng nhất. Hầu hết các nhà máy có khả năng tự làm thức ăn nhưng sẽ không thể làm điều này nếu không có lá. Thực phẩm được sản xuất trong một nhà máy bằng một quá trình đơn giản gọi là quang hợp. Quá trình này thu thập năng lượng từ ánh sáng và chuyển đổi nó thành năng lượng hóa học. Năng lượng tương tự này sau đó được lưu trữ trong các liên kết của đường và nó là đường giúp cây sống và phát triển.
Như vậy, qua bài viết trên ta cũng đã phần nào nắm rõ được phần nào nắm rõ được đặc điểm bên ngoài của lá. Từ đó, ta cũng nhận biết được tầm quan trọng của cây xanh đối với đời sống của con người. Hy vọng rằng bài viết này bổ ích đối với bạn.
